Co to jest próchnica?
Próchnica zębów to powszechna choroba bakteryjna, która prowadzi do demineralizacji i uszkodzenia twardych tkanek zęba, takich jak szkliwo, zębina i cement korzeniowy. Proces ten rozpoczyna się od działania bakterii obecnych w jamie ustnej, które metabolizują cukry z pożywienia, produkując kwasy niszczące strukturę zęba.
Jak powstaje próchnica?
Rozwój próchnicy jest wynikiem współdziałania kilku czynników:
Bakterie: Głównie Streptococcus mutans i Lactobacillus acidophilus, które przekształcają cukry w kwasy.
Cukry: Spożywane w diecie, stanowią pożywkę dla bakterii.
Podatność zębów: Indywidualna odporność tkanek zęba na działanie kwasów.
Czas: Długotrwała ekspozycja zębów na kwasy prowadzi do demineralizacji.
Proces rozpoczyna się od tworzenia płytki nazębnej – lepkiej warstwy bakterii i resztek pokarmowych. Jeśli nie jest regularnie usuwana, bakterie wytwarzają kwasy, które demineralizują szkliwo, prowadząc do powstania ubytków.
Objawy próchnicy
W początkowych stadiach próchnica może przebiegać bezobjawowo. W miarę postępu mogą pojawić się:
Plamy na zębach: Białe lub ciemne przebarwienia.
Nadwrażliwość: Ból lub dyskomfort przy spożywaniu gorących, zimnych czy słodkich pokarmów.
Ból zęba: Szczególnie podczas gryzienia lub w spoczynku.
Widoczne ubytki: Dziury lub pęknięcia na powierzchni zęba.
Leczenie próchnicy
Sposób leczenia zależy od zaawansowania choroby:
Wczesne stadium: Możliwe jest zatrzymanie procesu poprzez remineralizację z użyciem preparatów fluorkowych i poprawę higieny jamy ustnej.
Zaawansowane stadium: Konieczne jest usunięcie zainfekowanej tkanki i wypełnienie ubytku materiałem kompozytowym.
Bardzo zaawansowane przypadki: Gdy infekcja dotrze do miazgi zęba, może być wymagane leczenie kanałowe lub nawet ekstrakcja zęba.
Zapobieganie próchnicy
Aby zminimalizować ryzyko
rozwoju próchnicy, warto:
Dbać o higienę jamy ustnej: Regularne szczotkowanie zębów (co najmniej dwa razy dziennie) z użyciem pasty z fluorem oraz nitkowanie przestrzeni międzyzębowych.
Ograniczać spożycie cukrów: Unikanie nadmiernej konsumpcji słodyczy i słodkich napojów.
Regularnie odwiedzać stomatologa: Kontrole co najmniej raz na sześć miesięcy pozwalają na wczesne wykrycie i leczenie ewentualnych zmian próchnicowych.
Stosować zdrową dietę: Bogata w wapń i fosfor, wspiera zdrowie zębów.
Pamiętaj, że wczesne wykrycie i leczenie próchnicy jest kluczowe dla zachowania zdrowia jamy ustnej i uniknięcia poważniejszych problemów w przyszłości.